ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΑΠΕΖΩΝ – 5 ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΟΦΕΙΛΩΝ

Στις 2 Αυγούστου 2016, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Β’ 2376/2.8.2016) ο αναθεωρημένος Κώδικας Δεοντολογίας του Ν. 4224/2013  (ΦΕΚ Α’ 288/31.12.2013) βάσει του οποίου επιδιώκεται η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών. Στην εκ νέου επεξεργασία και τροποποίηση του Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών οδήγησε η μέχρι σήμερα μη αποτελεσματικότητά του.

Οι κύριες αλλαγές  εντοπίζονται στα εξής σημεία:

• Ο προϊσχύσας ΚΔΤ (Ν.4224/2013) προέβλεπε ότι η διαδικασία διαχείρισης της οφειλής ξεκινούσε ύστερα από 30 ημέρες καθυστέρησης αποπληρωμής των δόσεων του δανείου. Στον αναθεωρημένο Κώδικα, το χρονικό διάστημα διπλασιάστηκε (60 ημέρες).
• Οι προτάσεις του πιστωτικού ιδρύματος στον δανειολήπτη, λαμβάνουν υποχρεωτικά υπόψη το ελάχιστο επίπεδο δαπανών διαβίωσής του, όπως επίσης και την οικονομική του κατάσταση.
• Η προθεσμία ανταπόκρισης του δανειολήπτη στη ζήτηση των οικονομικών του στοιχείων και της απάντησής του σε πρόταση αναδιάρθρωσης του δανείου του με βάση τον παλαιό ΚΔΤ ήταν 15 εργάσιμες μέρες. Στον νέο ΚΔΤ οι προθεσμίες αυτές συνδέονται πλέον με τις προθεσμίες του ορισμού του «συνεργάσιμου δανειολήπτη», για τον οποίο είναι υπεύθυνο το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης του Ιδιωτικού Χρέους. Σχεδιάζεται αλλαγή του ορισμού  και διεύρυνση των προθεσμιών,
• Οι προτάσεις ρύθμισης από τα τραπεζικά ιδρύματα διακρίνονται σε  ήπιες ή απλώς ρυθμιστικές (βραχυπρόθεσμες-μακροπρόθεσμες προτάσεις ρύθμισης όπως: Παράταση διάρκειας πάνω από δύο χρόνια, περίοδος χάριτος, μερική διαγραφή οφειλής, αποπληρωμή μόνο τόκων) και ραγδαίες ή οριστικές, που ενδεχομένως μεταβάλλουν την περιουσιακή κατάσταση του δανειολήπτη (προτάσεις οριστικής διευθέτησης: όπως η εθελοντική μεταβίβαση ενυπόθηκου ακινήτου, η εθελοντική εκποίηση ενυπόθηκου ακινήτου κ.ο.κ.).

Στον αναθεωρημένο Κώδικα, η τράπεζα υποχρεώνεται να υποβάλλει πρώτα την ήπια πρόταση ρύθμισης, και μετά, εφόσον  δεν υπάρξει συμφωνία, πρόταση οριστικής διευθέτησης.

• Από το παράρτημα των ενδεικτικών λύσεων του νέου ΚΔΤ, αφαιρέθηκαν οι μη συναινετικές λύσεις του παλαιότερου ΚΔΤ (πρόταση ρευστοποίησης εξασφαλίσεων, πρόταση εκκίνησης νομικών/δικαστικών ενεργειών), με γνώμονα την ενίσχυση του συμφέροντος του δανειολήπτη.
• Ο δανειολήπτης έχει δικαίωμα να κάνει αντιπρόταση στις προτάσεις του ιδρύματος. Στον παλαιό Κώδικα το πιστωτικό ίδρυμα δεν είχε καν την υποχρέωση απάντησης στην αντιπρόταση αναδιάρθρωσης δανείου που έκανε ο δανειολήπτης. Στον νέο Κώδικα, το πιστωτικό ίδρυμα όχι μόνο απαντά εγγράφως τεκμηριώνοντας υποχρεωτικά την απάντησή του σε περίπτωση που είναι αρνητική, αλλά επιπλέον, ως απάντηση, το πιστωτικό ίδρυμα δύναται να κάνει νέα βελτιωμένη πρόταση.
• – Στον νέο ΚΔΤ, το Τυποποιημένο Έγγραφο Οικονομικής Κατάστασης (ΤΟΚ) στο οποίο ο δανειολήπτης συμπληρώνει τα οικονομικά του στοιχεία, η τεκμηριωμένη απόφαση της Επιτροπής Ενστάσεων στην οποία ο δανειολήπτης μπορεί να υποβάλλει ένσταση επί της διαδικασίας, όπως και η ειδοποίηση ότι ο δανειολήπτης αποχαρακτηρίζεται από συνεργάσιμος, θα στέλνεται εγγράφως με διαδικασία που να διασφαλίζει την παραλαβή του από τον δανειολήπτη. Ο παλαιός ΚΔΤ δεν είχε τέτοιες πρόνοιες υπέρ του δανειολήπτη.
• Επίσης, ενισχύθηκαν οι αρμοδιότητες και η διαφάνεια λειτουργίας των Επιτροπών Ενστάσεων, που θα λειτουργούν εντός των τραπεζών, στις οποίες ο δανειολήπτης προσφεύγει για να διευθετήσει τυχόν παραλείψεις και παραβιάσεις της διαδικασίας του ΚΔΤ, πριν αποταθεί σε τρίτους εξωδικαστικούς φορείς (πχ. Συνήγορος του Καταναλωτή) ή στα δικαστική διαδικασία.
• Τέλος, στον νέο ΚΔΤ – σε αντίθεση με τον προηγούμενο – προβλέπεται η δυνατότητα του δανειολήπτη να ζητήσει ενημέρωση και υποστήριξη από τα 30 Κέντρα Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών που θα δημιουργηθούν ως τα τέλη του φθινοπώρου.

Υπενθυμίζεται ότι στις διατάξεις του Κώδικα Δεοντολογίας εμπίπτουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ιδιωτών, στα οποία περιλαμβάνονται και και τα δάνεια προς πολύ μικρές επιχειρήσεις (με ετήσιο τζίρο τα τελευταία 3 φορολογικά χρόνια, ο οποίος κατά μέσο όρο δεν ξεπερνά το 1 εκατ ευρώ).

Από τις ρυθμίσεις δεν εξαιρούνται τα ιδιωτικά δάνεια που έχουν δοθεί με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Ωστόσο, πρέπει να υπάρξει συναίνεση του δημοσίου για την ρύθμιση εφόσον κάτι τέτοιο προβλέπεται στην σύμβαση του δανείου.